بر اساس آخرین گزارش «آمار عملکرد امکانات راه‌آهن مربوط به سال ۱۳۹۱» (که آخرین آمار ارائه‌شده توسط شرکت راه‌آهن جمهوری اسلامی است)، میزان متوسط تناژ خالص بار حمل شده از سال ۱۳۸۴ تا ۱۳۹۱ معادل ۳۴ میلیون تن بوده که نسبت عملکرد سال ۱۳۸۴ حدود ۹ درصد رشد داشته و متوسط بار حمل شده از ۱۳۸۴ تا ۱۳۹۱ حدود ۲۰ میلیارد تن کیلومتر بوده که به نسبت عملکرد سال ۱۳۸۴ حدود ۹ درصد رشد داشته است. در همین دوره زمانی، در بخش مسافری تعداد متوسط مسافر سالانه حدود ۲۸ میلیون نفر بوده که نسبت به عملکرد سال ۱۳۸۴، حدود درصد۴۷ رشد داشته و نفر کیلومتر حمل مسافر نیز حدود ۳۰ درصد رشد داشته است. نمودار (۲-۱۱) بیانگر تناژ بار بارگیری شده توسط راه آهن جمهوری اسلامی ایران در ده اخیر می‌باشد.

متوسط تناژ بار حمل شده در سال‌های ۸۴-۱۳۷۶ حدود ۲۶ میلیون تن بوده که نسبت به تناژ حمل شده در سال ۷۶ که برابر حدود ۲۴ میلیون تن بوده به میزان حدود ۷ درصد نشان می‌دهد. این در حالی است که متوسط تن کیلومتر بار سالانه حمل شده در فاصله سال‌های ۸۴-۱۳۷۶ حدود ۱۵ میلیارد تن کیلومتر بوده که نسبت به ۱۴ میلیارد تن کیلومتر بار حمل شده در سال ۷۶ رشدی معادل ۸ درصد را نشان می‌دهد. نمودار (۲-۱۲) بیانگر تغییرات تن/ کیلومتر بار در دهه اخیر می‌باشد.

سیستم ریلی در سال حدود ۳۱۰۰ میلیارد تومان در مصرف سوخت صرفه‌جویی دارد و بهتر است دولت این مابه‌التفاوت را بابت توسعه ذیلی کشور به راه‌آهن اختصاص دهد ضمن این‌که حق دسترسی‌ها عادلانه شود. سالانه حدود ۴۳ میلیارد ریال لیتر گازوئیل در کشور مصرف می‌شود که ۱۸ میلیارد لیتر آن در حمل‌ونقل هزینه می‌شود. ضمن آن‌که دولت سالانه ۴۳ میلیارد دلار یارانه به گازوئیل مصرفی کشور اختصاص می‌دهد که این رقم بالایی محسوب می‌شود. نمودار (۲-۱۳) میزان مصرف سوخت را در دهه اخیر توسط راه آهن را نشان می‌دهد.

راه‌آهن درواقع یک‌هفتم سیستم جاده‌ای مصرف سوخت دارد، به همین مورد باعث شده است که در کنار نرخ پایین قیمت گازوئیل مزیت صنعت ریلی مشخص شود. در حال حاضر نرخ حمل کالا در سیستم جاده‌ای هر تن کیلومتر ۵۵ تومان است که با آزادسازی نرخ نفت و گاز به ۲۰۴ تومان افزایش می‌یابد. در سیستم ریلی هم‌اکنون نرخ جابه‌جایی کالا هر تن کیلومتر ۵۲ تومان است که اگر نرخ سوخت آزاد شود به ۸۰ تومان در هر تن کیلومتر افزایش می‌یابد. این اختلاف موجب توجیه‌پذیری سرمایه‌گذاری در صنعت ریلی است. در حال حاضر در هر تن کیلومتر ۱۰۵ تومان به حمل بار جاده‌ای یارانه می‌دهد که این مسئله بیانگر آن است که دولت در بحث جاده‌ای ۴۶ هزار میلیارد تومان سوخت مجانی ارائه می‌دهد. هزینه‌ی تأمین ناوگان در صنعت ریلی سنگین و درآمد آهن پایین است و در بخش جاده‌ای مالک می‌تواند با یک کفی بار جابه‌جا کند درحالی‌که ۱۰۰ درصد کرایه حمل به خودش اختصاص می‌یابد، اما در سیستم ریلی دولت ۵۷ درصد درآمد ناوگان باری را بابت حق دسترسی و نگهداری خطوط دریافت می‌کند. در سیستم حمل‌ونقل جاده‌ای میزان تصادفات ۵۰ برابر حمل‌ونقل ریلی نسبت به تولید آلاینده‌های زیست محیطی ۲۰ برابر سیستم ریلی است، به همین دلیل در سند پشم انداز توسعه ناوگان ریلی تأکید شده است. صرفه‌جویی حاصل از کاهش مصرف سوخت باید از محل هدفمندی یارانه‌ها به خطوط ریلی و سیستم راه‌آهن اختصاص یابد، در حال حاضر خط آهن ۱۰ درصد بار کشور با احتساب ۹۰ کیلومتر ۱۸ درصد مسافر کشور را حمل می‌کند درحالی‌که در دنیا این رقم به‌طور متوسط ۴۰ درصد در بخش بار است.

بخش دیگری از عملکرد راه آهن را می‌توان فعالیت این سازمان در بخش ترانزیتی کشور بیان نمود که در ادامه به خلاصه‌ای از آمار و عملکرد راه آهن در بخش ترانزیت اشاره شده است.. جدول (۲-۵) به مقایسه عملکرد ترانزیت را ه آهن در سال‌های ۱۳۹۰ و ۱۳۹۱ را بیان می‌کند که نشان می‌دهد حمل و نقل راه آهن به‌طور کل چه تغییری نسبت به سال گذشته پیدا کرده است.

متن فوق تکه ای از این پایان نامه بود

برای دیدن جزئیات بیشتر ، خرید و دانلود آنی فایل متن کامل می توانید به لینک زیر مراجعه نمایید: